Tiếp kiến chung (1/6): “Xin đừng bỏ rơi con khi sức lực suy tàn” (Tv 71,9)

Bài đọc sách thánh mở đầu buổi tiếp kiến được trích từ Thánh Vịnh 71:

Vì lạy Chúa, chính Ngài là Đấng con trông đợi, / lạy ĐỨC CHÚA, chính Ngài là Đấng con tin tưởng / ngay từ độ thanh xuân. / Từ thuở sơ sinh, con nương tựa vào Ngài, / Ngài đã kéo con ra khỏi lòng mẹ, / con ca tụng Ngài chẳng khi ngơi. / Ngài đã bắt con nếm mùi tân khổ, / chính Ngài sẽ cho con được hoàn sinh / và kéo ra khỏi vực sâu lòng đất. / Phần vinh hoa, Ngài sẽ ban nhiều, và trở lại vỗ về an ủi. (Tv 71,5-6.20-21)

Bài giáo lý của Đức Thánh Cha

Anh chị em thân mến, chào anh chị em!

Lời cầu nguyện tuyệt vời của những người cao tuổi mà chúng ta vừa nghe trong Thánh Vịnh 71 khuyến khích chúng ta suy ngẫm về sự căng thẳng mạnh mẽ của tình trạng tuổi già, khi ký ức về những khó khăn đã trải qua và những phúc lành nhận được bị đặt vào thử thách của niềm tin và hy vọng.

Thử thách tự nó tỏ lộ sự yếu đuối vốn đi cùng với sự mong manh và dễ bị tổn thương của tuổi già. Và tác giả Thánh Vịnh - một người già hướng về Chúa - đề cập rõ ràng đến thực tế rằng tiến trình này trở thành một cái cớ cho sự bỏ rơi, đánh lừa, lạm quyền và kiêu ngạo, đôi khi đeo bám lấy người già. Đây là một dạng hèn nhát đặc trưng cho xã hội này của chúng ta. Thật đúng là trong xã hội của sự vứt bỏ, văn hoá vứt bỏ, người cao tuổi bị đặt sang một bên và đau khổ vì những điều này. Trên thực tế, không thiếu những kẻ lợi dụng người già, để lừa gạt, uy hiếp bằng muôn ngàn cách. Chúng ta thường đọc trên báo hoặc nghe tin tức về những người cao tuổi bị lừa một cách vô lương tâm để chiếm đoạt tiền tiết kiệm của họ; hoặc những người không được bảo vệ và bị bỏ rơi mà không được chăm sóc; hoặc bị xúc phạm bằng các hình thức khinh miệt và đe dọa để bắt họ từ bỏ các quyền của họ. Những sự tàn ác như vậy cũng xảy ra trong các gia đình.

Toàn thể xã hội phải nhanh chóng chăm sóc những người già - họ là kho báu, ngày càng nhiều hơn, và cũng thường bị bỏ rơi hơn. Khi nghe đến những người cao tuổi bị tước đi quyền tự chủ của họ, sự an toàn của họ, thậm chí là ngôi nhà của họ, thì chúng ta hiểu rằng môi trường xung quanh của xã hội ngày nay đối với người cao tuổi không phải là một vấn đề khẩn cấp nổi lên, mà là một đặc điểm của văn hóa vứt bỏ đang đầu độc thế giới chúng ta đang sống. Người già trong thánh vịnh bộc bạch với Thiên Chúa nỗi tuyệt vọng của mình: “Vì thù địch nặng lời chống đối, / quân rình hại mạng con đã nhất trí bày mưu, / bảo nhau rằng: ‘Thiên Chúa bỏ hắn rồi, cứ truy nã, / bắt hắn đi, chẳng có ai cứu hắn đâu mà!’” (cc. 10-11). Những hậu quả là cái chết. Tuổi già không chỉ mất đi phẩm giá mà thậm chí còn bị nghi ngờ rằng họ có xứng đáng để tiếp tục. Vì vậy, tất cả chúng ta đều bị cám dỗ để che giấu sự tổn thương của mình, che giấu bệnh tật, tuổi tác, tuổi già của mình, bởi vì chúng ta sợ rằng những điều đó là khúc dạo đầu cho việc mất đi phẩm giá của chúng ta. Chúng ta hãy tự hỏi mình xem: liệu có phải là người khi nổi lên cảm giác này không? Tại sao nền văn minh hiện đại, tiên tiến và hiệu quả, lại khó chịu khi đối diện với bệnh tật và tuổi già như vậy? Và tại sao chính trị, vốn cam kết xác định các giới hạn của một sự sống đáng phẩm giá, lại đồng thời không nhạy cảm với phẩm giá của một cuộc chung sống tình cảm với người già và bệnh tật?

Buổi tiếp kiến chung 1/6

Người già của thánh vịnh, người xem tuổi già của mình như một thất bại, tái khám phá sự tín thác nơi Chúa. Người già cảm thấy cần được giúp đỡ. Thánh Augustinô khi bình luận về thánh vịnh này đã khuyên người già rằng: “Đừng sợ bị bỏ rơi trong tuổi già của bạn. […] Tại sao bạn lại sợ rằng [Chúa] sẽ bỏ rơi bạn, rằng Người sẽ từ chối bạn trong thời tuổi già, khi sức lực của bạn sẽ suy yếu? Đúng hơn, chính sức mạnh của Người sẽ ở nơi bạn, khi sức lực của bạn sẽ suy yếu”(PL 36, 881-882). Và tác giả thánh vịnh lớn tuổi kêu cầu: “Vì Ngài công chính, xin cứu vớt và giải thoát con, / ghé tai nghe và thương cứu độ. / Xin Ngài nên như núi đá cho con trú ẩn, / như thành trì để cứu độ con, / núi đá và thành trì bảo vệ con, chính là Ngài.” (câu 2-3). Lời cầu xin làm chứng cho lòng trung tín của Thiên Chúa và khẩn khoản nài xin Người lay động những lương tâm sai lệch bởi sự vô cảm trong kiếp sống phải chết, vốn cần được bảo vệ trong sự toàn vẹn của nó. Tác giả thánh vịnh cầu nguyện như thế này: “Lạy Thiên Chúa, xin đừng nỡ xa con, / lạy Thiên Chúa, xin Ngài mau trợ giúp! / Ước chi những người muốn hại mạng sống con / đều phải chết nhục nhã ê chề; / kẻ tìm cách gây hoạ cho con / phải muôn vàn nhuốc nhơ xấu hổ.” (câu 12-13).

Thực vậy, thật nhục nhã đối với những ai lợi dụng sức yếu của bệnh tật và tuổi già. Lời cầu nguyện làm mới lại trong lòng người cao tuổi lời hứa về sự trung tín và phúc lành của Thiên Chúa. Người cao tuổi tái khám phá lời cầu nguyện và làm chứng cho sức mạnh của lời cầu nguyện. Trong các sách Tin Mừng, Chúa Giêsu không bao giờ từ chối lời cầu xin của những người cần được giúp đỡ. Những người già, vì sức yếu của họ, có thể dạy những người đang sống ở những lứa tuổi khác của cuộc đời rằng tất cả chúng ta cần phải buông mình cho Chúa, để cầu xin sự giúp đỡ của Người. Theo nghĩa này, tất cả chúng ta phải học từ tuổi già: vâng, có một món quà hoàn toàn trong tư cách là người già, cách buông mình cho sự chăm sóc của người khác, bắt đầu từ chính Thiên Chúa.

Sau đó, có một “lời dạy về sự mong manh”, đừng giấu sự mong manh. Chúng là sự thật, là một thực tại và có một lời dạy về sự mong manh cho tất cả mọi người, rằng tuổi già có thể nhớ lại một cách đáng tin cậy về toàn bộ cuộc đời con người. Lời dạy này mở ra một chân trời quyết định cho việc cải cách nền văn minh của chính chúng ta. Một cuộc cải cách mà bây giờ là tất yếu vì lợi ích của sự chung sống của mọi người. Việc gạt người già ra bên lề - trong khái niệm và thực tế - làm hỏng tất cả các mùa của cuộc sống, không chỉ đối với tuổi già.

Mỗi người chúng ta hôm nay có thể suy nghĩ về những người lớn tuổi trong gia đình: tôi có tương quan như thế nào với họ, tôi có nhớ đến họ không, tôi có đi thăm họ không? Biết rằng họ không thiếu gì? Tôi có tôn trọng họ không? Những người lớn tuổi trong gia đình, mẹ, cha, ông, bà, cô chú, bạn bè, tôi có xóa họ khỏi cuộc sống của mình không? Hay tôi đến với họ để nhận được sự khôn ngoan của cuộc sống? Hãy nhớ rằng bạn cũng sẽ là người già. Tuổi già đến với tất cả mọi người. Và bạn muốn được đối xử như thế nào khi về già, hãy đối xử như thế với người già hôm nay. Họ là bộ nhớ của gia đình, của nhân loại, bộ nhớ của đất nước. Bảo vệ người già là một sự khôn ngoan. Xin Chúa ban cho những người già là thành viên của Giáo hội lòng quảng đại trước lời mời gọi và khuyến khích này. Ước gì sự tín thác vào Chúa của họ truyền sang cho chúng ta. Điều này tốt cho tất cả, cho họ, cho chúng ta, cho con cái chúng ta.

Buổi tiếp kiến chung 1/6

Buổi tiếp kiến chung 1/6

Buổi tiếp kiến chung 1/6