“Thương xót” - Chúa nhật XXV TN A 2023 (Mt 20,1-16)

1. Khi thấy một người không mấy đạo đức “ăn nên làm ra” và một người ăn ngay ở lành nhưng lại gặp toàn sự rủi ro, khốn khổ, thì ta thường trách cứ Thiên Chúa không công bằng.

- Cũng cái nhìn ấy, (Lc 15), ta dễ đồng cảm với anh con cả trong dụ ngôn người cha nhân hậu, khi anh nổi giận không chịu vào nhà, vì thấy cha tỏ ra quá bao dung đối với đứa em hư đốn, chẳng những tha thứ mà còn mở đại tiệc ăn mừng. “Đã bao năm con hầu hạ cha? Thế mà chưa bao giờ? Còn thằng con của cha đó... Vậy mà...” Anh thấy mình bị cha đối xử bất công! Và trong dụ ngôn người làm vườn nho, ta lại càng khó hiểu hơn khi ông chủ trả lương hậu hĩ cho người chỉ làm có một giờ.

- Quả thực, chúng ta thường bị "sốc" trước cách hành xử của Thiên Chúa. Đôi lúc chúng ta còn có những phản ứng như những công nhân làm việc giờ đầu tiên hoặc như những kẻ lành trước cửa Thiên Đàng trong vở kịch “Ngày phán xét chung” của nhà đạo diễn Jean Anouilh: "Sao! Những tên đã sống một cuộc đời bê bối, lung tung kia cũng được Chúa tha à? Thậm chí những kẻ đã bách hại đạo Chúa, nếu sau này ăn năn hối cải, cũng được hưởng Nước Trời như người kitô hữu nhiệt thành cả đời sao? Rồi tên gian phi bị treo trên thập giá bên cạnh Chúa Giêsu cũng được vào Thiên Đàng nữa?" (x.Lc 23,43).

- Nhưng thử hỏi, nếu theo lẽ công bằng, người làm nhiều sẽ lãnh lương nhiều, người làm ít sẽ lãnh lương ít, thì một người chỉ làm được một giờ, liệu họ có đủ tiền để nuôi sống gia đình, con cái, đang túng thiếu, nghèo đói không? Có lẽ chúng ta sẽ hiểu được phần nào tình trạng bi đát và khốn cùng của những người đứng chờ suốt từ sáng cho đến giờ thứ mười một kêu lên: “Không ai mướn chúng tôi!”. Không ai mướn, tức là ngày đó không có lương, và như thế, cả vợ con và gia đình họ cũng không có gì sống. Ông chủ vườn nho là người thấu hiểu vấn đề, nên trả lương cho họ giống như những người đã làm từ sáng. Đó là đồng lương của lòng nhân hậu. Như câu trả lời của ông với những người làm từ sáng sớm: "Hay anh ganh tị vì thấy tôi đối xử rộng rãi, tốt lành với những người khác?"

- Flor McCarthy đã từng chứng kiến một cảnh tượng tương tự với dụ ngôn này. Đó là vào một buổi sáng mùa hè tại đất nước Nam Phi, ông thấy một đám đông đứng ngoài đường không làm gì cả. Ông liền nghĩ đó là những kẻ lười biếng, không lo làm ăn. Đến trưa ông vẫn thấy đám người ấy còn đứng đó, nhưng mồ hôi nhễ nhãi, ướt đẫm lưng áo. Hỏi kỹ mới biết họ là những người thất nghiệp. Họ đứng chờ ngoài nắng, hy vọng sẽ có ai đến thuê họ đi làm. Cho đến mãi tới chiều ông vẫn thấy họ đứng đó. Và khi hết ngày, họ lủi thủi ra về, trông rất tội nghiệp. Còn ông thì hết sức hối hận vì đã kết án những người vô tội thất nghiệp ấy.

2. Trong bài đọc I, Thiên Chúa đã trả lời chúng ta qua ngôn sứ Isaia: “Tư tưởng của Ta không phải là tư tưởng của các ngươi, và đường lối các ngươi không phải đường lối của Ta… Trời cao hơn đất chừng nào, thì đường lối của Ta cũng cao hơn đường lối các ngươi và tư tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng của các ngươi chừng ấy”. Thiên Chúa chúng ta là như thế đó! Đường lối của Người khác hẳn đường lối ti tiện, hẹp hòi của chúng ta. Chúng ta hay so đo, tính toán, đánh giá người khác với những cái họ có hơn mình hoặc cái mình không có như họ, để bực tức, ghen ghét. Nhiều lúc chúng ta nhân danh công bằng để đối xử khắt khe, độc ác với kẻ khác. Công bằng là mức độ thấp nhất của bác ái. Công bằng mà không có bác ái là tàn nhẫn, là vô nhân đạo. Phải vượt hơn mức tối thiểu của công bằng, chúng ta mới có thể đối xử bác ái, tình nghĩa với nhau được, cuộc sống mới chan hòa tình người, mới đem lại niềm vui và hạnh phúc.

- Thiên Chúa luôn yêu thương và cứu vớt những người bị loại trừ. Và những ai biết xót thương người khác, cũng sẽ được Thiên Chúa xét xử khoan hồng. Tình yêu Thiên Chúa thật cao vời hơn những gì con tim nghèo nàn của chúng ta có thể tưởng tượng.

Ước gì chúng ta có một trái tim biết thương xót như Thiên Chúa là Đấng giàu lòng thương xót. Để sự có mặt của chúng ta ở bất cứ hoàn cảnh nào, môi trường nào, cũng luôn đem lại niềm vui và bình an cho những người chúng ta gặp gỡ và chung sống. Amen.