21-01 Thánh Anê Ðồng Trinh Tử Ðạo (290-304)

Căn cứ vào sử liệu, chúng ta chỉ có thể phác họa được một vài nét chấm phá về thánh nữ: Thuộc dòng dõi quý tộc, chịu chết vì đạo khi lên 13 tuổi, năm 304 dưới thời hoàng đế Ðiôclêtianô. Cuộc sống đầy can đảm của thánh nữ được gói ghém qua hai truyền thống sau đây:

Trong cuốn "Ðời sống các trinh nữ", thánh Ambrôsiô đã cho chúng ta biết: mặc dù chỉ là một cô bé thuộc lứa tuổi thiên thần, thánh nữ không bao giờ run sợ mà trái lại sẵn sàng lãnh chịu mọi cực hình dã man của bọn người khát máu. Với thân hình mảnh mai, với vẻ mặt ngây thơ, thánh nữ tiến ra pháp trường, khiến cho những kẻ ghét đạo cũng phải bùi ngùi thương cảm. Trước những lời dụ dỗ và ngăn cấm của quan tòa, cô bé Anê lúc nào cũng lẩm bẩm: "Tôi chỉ tin một Ðức Kitô, Ðấng tôi hằng yêu mến", để rồi một lưỡi gươm đã kết thúc cuộc đời thánh nữ, như của lễ trong sạch dâng lên Chúa.

Qua những văn kiện của Giáo Hội Ðông Phương, chúng ta còn biết thêm rằng thánh nữ sinh quán tại La Mã. Mới mười hai tuổi đầu, cô bé đã mạnh dạn rao giảng Ðức Kitô là Thiên Chúa, vì thế ông đô trưởng bắt cô bé bỏ vào lầu xanh cốt làm hoen ố tâm hồn và thể xác. Tuy nhiên thánh nữ lúc nào cũng là một đóa sen, tỏa hương thơm giữa bùn nhơ, không một chàng trai nào dám đụng chạm tới thánh nữ. Trước sự căm phẫn của đám đông tàn bạo, ông đô trưởng đã ra lệnh thiêu sống thánh nữ.

Mặc dù hai bản khác nhau về chi tiết, nhưng cũng đủ tạo nên một cái nhìn tổng quát. Hài cốt thánh nữ được an táng tại biệt thự của gia đình. Năm 321, công chúa của hoàng đế Constantin được thánh nữ chữa khỏi bệnh, đã xây trên phần mộ một thánh đường nguy nga. Thánh Ambrôsiô đã viết về ngài: Hôm nay là ngày sinh của một trinh nữ, chúng ta hãy noi gương khiết tịnh. Hôm nay là ngày sinh của một vị tử đạo, chúng ta hãy dâng lên như lễ vật đẹp lòng Thiên Chúa.